Σκύβοντας εκ νέου στο εκλεκιστικό σύμπαν του Μίλτου Παντελιά και της Ειρήνης Γκόνου, στις θολίες και τα αποπτύγματα των αμετανόητων ετούτων συλλεκτών των αιωρούμενων ταινιών και των απαλών αποτυπωμάτων, των επάλληλων αναδιπλούμενων πτυχώσεων και των ανεπαίσθητων εκζητήσεων του απειροελάχιστου, θαυμάζω και πάλι τα εύθραυστα ευρήματα του περικαλλούς τους σύμπαντος.
Διαβάζοντας το κείμενο της Ειρήνης για τις «δικές της» ταναγραίες -τις μικροσκοπικές κόρες-τάματα της αρχαίας καθημερινότητας-, χαμογελώ. Έτυχε και εγώ να επισκεφτώ στο Μουσείο του Λούβρου την ίδια έκθεση τότε, να γοητευτώ εξίσου από τη στιλπνή τρυφερότητα των παρειών και τους ατίθασους βόστρυχους, από τα ίχνη του τολμηρού χρώματος και τους επάλληλους διαλόγους των πτυχώσεων στα ενδύματα των μικρών ταναγραίων του 4ου π.Χ. αιώνα από τη Βοιωτία που αγόραζαν οι εύποροι Γάλλοι συλλέκτες, παροτρύνοντας νοερά τις συμβίες τους να ντυθούν ως άλλες «Ταναγραίες» κι εκείνες στα παρισινά σαλόνια του ύστερου 19ου αιώνα, να αρωματιστούν με αρώματα κλεισμένα σε εξεζητημένα μπουκάλια του ίδιου σχήματος...
Δεκαετίες αργότερα, οι γάλλοι σουρεαλιστές, αναζητώντας συμβολικά για το έργο τους «αντικείμενα πόθου» που να ανάγουν στο ανθρώπινο σώμα, επέλεξαν για το ρόλο αυτό έργα της κλασικής αγαλματοποιίας και κούκλες μόδας. Η εμμονή του Cocteau στο φιλμ Το Αίμα ενός Ποιητή (1930) με την «έμβια πτύχωση» -την κλασική φόρμα που μετατρέπεται σταδιακά σε ένα είδος σώματος- και με το άγαλμα -τη δομή εκείνη που ξεπερνά τα όρια ζωής ενός αληθινού σώματος-, επηρέασε καθοριστικά τη νεότερη ιστορία του ενδύματος, ενώ το θέμα της γυναίκας-μοντέλου-αγάλματος, υπήρξε κυρίαρχο σε έργα της εποχής: το ένδυμα ως περατό έργο τέχνης, το φόρεμα, ως μικρόκοσμος, τόπος κατοικίας και πολυδιάστατη προέκταση της γυναικείας υπόστασης, εισχωρεί έκτοτε συνεχώς εντός των ορίων του σώματος. Στις «Πτυχώσεις» του Μουσείου Μπενάκη, ή στις «Greek Goddesses» του Μουσείου Metropolitan της Νέας Υόρκης, συναντήσαμε και πάλι τη ρευστή γοητεία και την περιπετειώδη αυτοτέλεια της πτύχωσης.
Το σύμπαν του Μίλτου και της Ειρήνης, σπαρμένο με αρχαιολογικές μνήμες, αυτοπροσδιοριζόμενο μέσα από θαρραλέες κι αθόρυβες ασκήσεις στην αισθητική, διάστικτο από ίχνη πολυετών εξερευνήσεων στο επίπονο σχέδιο και τη νωπή μαλακή ύλη, πραγματεύεται το διαχρονικό ελληνικό κάλλος χωρίς την παραμικρή φλυαρία, συντάσσοντας ιδιότυπα εγχειρίδια κομψότητας, θωπεύοντας αρχαιολογικά ευρήματα και θάλλοντα σπαράγματα ιστορίας, ορίζοντας μια γοητευτική μικροκλίμακα θέασης, καθώς, μικρές χθόνιες κόρες της Αφροδίτης με ταινίες και θολίες, με αλεξήλια και πυργόσχημους πόλους, με ανεμίζοντα πτυχωτά ενδύματα, εφευρίσκονται εξ αρχής, επανασχεδιάζοντας την ποιητική ενός άυλου σύμπαντος.
Ίρις Κρητικού, Μάρτιος 2011
www.atriongallery.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου